De Groene Stad Challenge is een initiatief van architecten- en ingenieursbureau Sweco, Husqvarna en NL Greenlabel en geeft sinds 2021 op basis van data-analyses van satellietbeelden, luchtfoto's en Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) diepgaand inzicht in de mate van vergroening per buurt en per plaats binnen Nederland. Inmiddels doen 124 gemeenten mee. Ondanks hoge gemeentelijke ambities, vergroeningsprogramma's en vele gewipte tegels tijdens het NK Tegelwippen, komt er dus maar weinig groen bij.
Particulier groen
Het verlies aan groen is vooral te verklaren door een sterke afname van de vierkante meters groen op particulier terrein. Een afname van gemiddeld 21,6 procent in twee jaar tijd. Een zorgelijke ontwikkeling, vindt Joeri Meliefste van Sweco: "De data bevestigt mijn beeld dat veel mensen hun tuin inrichten met tegels, bestrating en kunstgras. Als we dat met z'n allen veranderen, kunnen we de grootste winst behalen."
Volgens Meliefste zou de focus van gemeentes nadrukkelijker moeten liggen bij die vierkante meters op particulier terrein: "De algehele tendens is dat de gemeente zich niet verantwoordelijk voelt voor vergroening van particulier gebied, terwijl dat 46 procent van al het groen beslaat. Het zou daarom goed zijn als gemeenten de vergroening in tuinen meer gaan aanjagen door bijvoorbeeld subsidies op groene daken, het gratis uitdelen van planten en bomen en het ondersteunen van groene bewonersinitiatieven."
Volgens de initiatiefnemers van de Groene Stad Challenge zijn er meer goede manieren om de negatieve trend om te buigen naar een positieve trend. Zo moet het aandeel groen in de openbare ruimte substantieel hoger. Ook moet het tempo van vergroening omhoog. Door bijvoorbeeld de vergroeningsopgave nadrukkelijk te koppelen aan de vervangingsopgave voor riolering of grote onderhoudsprojecten. Ook kan er veel resultaat geboekt worden door per jaar één of meerdere buurten gericht te vergroenen.
Uiteraard is er ook dit jaar weer een lijst van steden en dorpen die juist erg goed presteren op het gebied van vergroening. De top drie van steden die het meest vergroend zijn bestaat dit jaar uit Hoofddorp (gemeente Haarlemmermeer), Haarlem en Amstelveen. Bij de dorpen bestaat de top drie uit Nijeveen (gemeente Meppel), Badhoevedorp (gemeente Haarlemmermeer) en Oude Wetering (gemeente Kaag en Braassem).
De hele lijst is te bekijken op www.groenestadchallenge.nl.