4.2 ℃
(On)toegankelijkheid gaat verder dan fysieke belemmeringen zoals hoge drempels of gebrek aan juiste voorzieningen in openbare ruimten en gebouwen. Ook gaat het erom of je je als volwaardig persoon gezien voelt. En of anderen met begrip met je omgaan. Judith (35) is één van de negentien mensen die haar ervaringen deelt op deze expositie.
Spierziekte
Judith: “Mijn moeder merkte dat ik als peuter anders liep dan andere kinderen en vaak omviel. Na diverse onderzoeken werd op mijn zesde duidelijk dat ik de spierziekte Limb Girdle heb. Dit betekent dat de kracht van mijn spieren geleidelijk afneemt. Als puber belandde ik in een rolstoel. Ook mijn ademhalingsspieren werden zwakker waardoor ik steeds meer moeite had met ademen. Sinds vijftien jaar gebruik ik een beademingsapparaat.”
Buitenbeentje
“Als kind was ik erg eenzaam”, vervolgt Judith. “Op school had ik het moeilijk. Ik was verlegen en vond het lastig om hulp te vragen. Kinderen en pubers kunnen keihard zijn. Ik werd als buitenbeentje ‘anders’ gezien. Na mijn schoolperiode heb ik de keuze gemaakt om direct te werken. Ik hoopte in een volwassenere omgeving op meer begrip te rekenen.” Inmiddels werkt Judith met veel plezier binnen de overheid. “Hier is veel begrip en flexibiliteit. Met een paar kleine aanpassingen zoals een eigen bureau en een speciaal toetsenbord, kan ik mijn werkzaamheden prima uitvoeren.”
Weinig besef
“Uitstapjes zijn lastig voor mij. Wanneer ik met mijn zusje of vriendinnen ga winkelen, zijn veel winkels te smal of niet te betreden met mijn rolstoel. Vooral in oudere steden sta ik meer buiten dan dat ik naar binnen kan. Leuk is anders”, vindt Judith. “Mensen hebben weinig besef over toegankelijkheid. Ik moet bijvoorbeeld veel voorwerk doen om te onderzoeken of ik een horecazaak in kan. Als er bij aankomst toch een grote drempel voor de deur ligt, krijg ik te horen: ‘Oh dan tillen we je wel even naar binnen’. Ik snap dat dit goed bedoeld is, maar het is niet prettig om opgetild te moeten worden om een restaurant in te gaan. Ook ík wil gewoon zelfstandig kunnen zijn. Voor nog geen honderd euro ligt er een oprijplaat voor je deur en bevorder je niet alleen de toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers, maar ook voor mensen met kinderwagens en rollators.
Brutale vragen
“Sinds ik in een rolstoel zit, behandelen mensen mij anders. In restaurants krijg ik geen menukaart en vraagt iemand vaak niet rechtstreeks aan mij wat ik wil bestellen. In winkels spreken mensen mij vaak met een kinderachtige en te luide stem aan of gaan ze op hun knieën zitten om tegen me te praten. Ook hebben mensen het idee dat ze mij zomaar alles kunnen vragen: ‘Wat heb je?’ ‘Hoe lang heb je nog te leven?’ of “Sterkte gewenst’ krijg ik regelmatig te horen van wildvreemden. Hoewel ik op zo’n moment geïrriteerd raak, vind ik het lastig om er wat van te zeggen. Ik wil mensen niet voor het blok zetten, omdat ik weet dat ze me niet bewust kwetsen.”
Allemaal mens
“Op mijn eigen manier probeer ik bewustwording bij te brengen over lichamelijke beperkingen. Ik heb een stichting opgericht waarmee ik workshops geef aan studenten van horeca-gerelateerde opleidingen over bejegening. Ook test ik horecagelegenheden op toegankelijkheid en werk ik dit uit in een landelijk register zodat eenvoudig feitelijke gegevens terug te vinden zijn zoals de hoogte van drempels en de aanwezigheid van een invalidentoilet. Ik streef naar een inclusieve samenleving waarin iedereen geaccepteerd wordt. Mensen met een beperking zien er misschien wat anders uit, maar uiteindelijk zijn we allemaal mens.”
Wethouder Jan Boekema over toegankelijkheid: “Wij werken samen met ondernemers aan toegankelijkheid van winkels en meer openbaar toegankelijke toiletten. Ook bij de aanstaande verbouwing van het stadhuis staat toegankelijkheid voorop. En het helpt als we de mensen zien voor wie we het doen. Daarom is deze expositie zo waardevol.”
